25 yıllık bir ev hanımının emeklilik seçeneğinden yararlanabilmesi için belirli şartları tam olarak karşılaması gerekmektedir. Bu şartları yerine getirdiğiniz takdirde emekli maaşı almaya hak kazanırsınız.
Ev kadınlarına yönelik getirilen 25 yıllık emeklilik sistemi, ev kadınlarına, hiç çalışmamış veya sigorta primi ödememiş olsalar bile belirli koşullar altında emekli olma olanağı sağlıyor. İlgili başvurunun ardından SGK gerekli koşulların sağlanıp sağlanmadığını ve başvurusu uygun görülen ev hanımının emeklilik yardımından yararlanıp faydalanmadığını kontrol edecek. Bir ev hanımının emeklilik sonrası planının adımları haberimizin devamında yer almaktadır.
Başvurunuzu sosyal sigorta kurumunun bölge müdürlüğüne veya ikamet ettiğiniz yerdeki sosyal sigorta merkezine yapın.
Kimlik fotokopisini hazırlayın.
Gönüllü Sigorta Başvuru Formunu eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurun.
1 adet fotoğraf ekleyin.
Ödeme kanıtı olarak banka dekontunu hazır bulundurun.
25 yıllık ev hanımı, isteğe bağlı sigortaya kaydolur ve emeklilik şartlarını yerine getirirse 58 yaşından sonra emekli olabilir. Hiç çalışmamış olan ev hanımları bile 25 yıllık evli olmaları halinde kadınlarla aynı şekilde emekli maaşı alabiliyor. 15 yıl sigorta süresi ve 3.600 gün prim ödemesi gerekmektedir. Bu yazımızda işsiz ev hanımlarının nasıl emekli olabileceklerini, nereye başvurabileceklerini, yerine getirilmesi gereken koşulları ve ne zaman emekli olabileceklerini anlatacağız.
Ev Hanımlarına Emekli Olma Hakkı
Yeni torba kanunda Meclis gündemindeki en önemli konulardan biri ev hanımlarının emeklilik seçenekleri meselesidir. Aile koruma sistemiyle birlikte ortaya çıkan ev hanımlarının emeklilik koşulları son derece tuhaf. Bu düzenlemeye göre ev kadınları isteğe bağlı sigortalılığa kaydolarak erken emeklilik hakkını elde edebilecek. Ev hanımları emeklilik başvuru işlemlerini e-devlet üzerinden ya da yaşadıkları ildeki sosyal güvenlik kurumunun yerel şubesi aracılığıyla yapabiliyor. E-devlet üzerinden başvuru yapanların, başvurunun olumlu sonuçlanması halinde sosyal güvenlik kurumu müdürüyle iletişime geçerek emeklilik işlemlerini tamamlamaları gerekiyor.
Yatırılması Gereken Prim Miktarı
İsteğe bağlı kayıt olan ev hanımları için sigorta süresi, sosyal sigorta kurumuna kayıt yaptırılmasından itibaren başlar. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen ev hanımlarının ne kadar sigorta primi ödediği de merak ediliyor. Ev hanımlarının ödemesi gereken SGK primlerinde alt ve üst limitler bulunmaktadır. Ev hanımının ödemesi gereken asgari SGK primi toplam asgari ücretin %32’sidir. Ödenecek azami SGK primi brüt asgari ücretin 6,5 katının %32’sidir. Ödeme tutarının %20’si yaşlılık, maluliyet ve ölüm sigortası primidir. Bu tutarın %12’si genel sağlık sigortası priminiz olacaktır.
TBMM’de görüşülen torba yasanın yürürlüğe girmesi halinde şu soru ortaya çıkacak: Ev hanımları hangi şartlarda emekli maaşına hak kazanacak, kendilerine sermaye ödenip ödenmeyecek mi? Şu anda ev hanımlarının emekli olmak için toplu para ödemesi gerekeceği kesin. Ancak toplu ödemenin miktarı ve süresine ilişkin henüz somut bilgi açıklanmadı. Şu anda asgari prim 6 bin 400 TL olup bunun üçte biri ev kadınlarına devlet tarafından ödeniyor, 2 bin 133 TL’si ise devlet tarafından karşılanıyor. Ev hanımlarına toplu ödeme yapılırken de bu hususlar dikkate alınır.
Ev Hanımları’nın Emeklilik Şartları
Yukarıda da belirttiğimiz gibi TBMM’de görüşülen torba kanunda daha önce bir işyerinde çalışmamış yani SGK’ya ya da Bağ-Kur’a kayıtlı olmayan ev hanımlarına yönelik emeklilik hükümleri de dahil olmak üzere bir takım hükümler yer alıyor. Torba yasanın TBMM’den geçmesi durumunda bu durumdaki ev kadınlarına da emekli olma hakkı tanınacak. Bu bakımdan ev hanımının emekli olabilmesinin en önemli şartı 25 yıllık evliliktir. Torba Kanun’da yer alan hükümlerde belirtilen diğer koşulları sağlayan ev hanımları, emeklilik başvurularının SGK tarafından uygun görülmesi halinde emekli olabilecek.
Türkiye’de ev kadınlarına emeklilik hakkı sağlanmasına yönelik çalışmalar, ev hanımlarının 2023’te emekli olmasına olanak tanıyan düzenlemelerle sonuçlandı. Bu yönetmeliğe göre 25 yıl şartını sağlamayan ev hanımlarının emeklilik şartları aşağıdaki gibidir;
Sigorta süresi 15 yıldır. Burada sigortalılık süresi sigortalı olarak çalıştığınız süreyi ifade etmektedir.
3600 prim günü şartı vardır. Prim gün sayısı, sigortalı olarak çalışılan çalışma saatine eşdeğer gün sayısını ifade eder. Ev kadınları sigorta ve zaman dilimlerinden faydalanabilmek için prim ödemek zorunda kalıyor. Ev hanımlarının 2023’te ödemek zorunda kalacağı sigorta primleri asgari ücretin yüzde 32’sine eşit olacak. Daha önceki asgari ücret tutarını baz alarak hesapladığımız için bu tutar 4.293 TL oluyor. Devlet de bu primlerin üçte biri oranında katkı payı ödüyor. Bu da normal şartlarda bir ev hanımının ödemek zorunda olduğu aylık sigorta priminin 2.863 TL olduğu anlamına geliyor.
25 Yıllık Ev Hanımlarına Emeklilik Şartları
Geçtiğimiz günlerde 25 yıllık ev hanımlarına yönelik yeni düzenleme tartışıldı. Emeklilik planına başvurmak için gerekli koşullar basitleştirilmiş ve aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:
50 yaşın üzerinde olmak,
Başvurunuzu yaptığınız sırada sosyal güvenlik kurumuyla herhangi bir bağlantınızın bulunmaması,
Belirli bir süre çalışmış ev hanımının emeklilik hakkını alabilmesi için emeklilik başvurusunda bulunurken SGK veya BAĞKUR ile herhangi bir bağlantısının bulunmaması gerekmektedir,
1995’ten önce evli olmak,
Maluliyet aylığı veya yaşlılık aylığı almamak,
Gelir vergisine tabii olunmaması.
Nasıl Başvuru Yapılır?
25 yıllık ev kadınlarına verilen emeklilik maaşına başvuru konusunda birçok soru var. Böylelikle erken emeklilik haklarını kullanmak isteyen ev hanımları başvuru işlemlerini e-devlet üzerinden gerçekleştirebilecek. İlgili belge ve bilgilerin e-devlet üzerinden yüklenerek Devlet Sosyal Sigortalar Kurumları Genel Müdürlüğüne başvurulması işlemlerin daha hızlı gerçekleşmesini sağlayacaktır. İşlemi e-devlet üzerinden yapmak istemiyorsanız doğrudan sosyal sigorta kurumunun devlet müdürüyle iletişime geçerek belgeleri oraya ibraz edebilirsiniz. 25 yıllık mesleki tecrübeye sahip ev hanımlarının bu haktan yararlanabilmesi için başvuruda bulunması gerekmektedir. Başvuru sırasında aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:
Sosyal Sigortalar Kurumu (SGK) Genel Müdürlüğüne veya ikamet ettiğiniz yerdeki Sosyal Sigortalar Merkezine başvurunuz.
İsteğe bağlı sigorta başvuru formunu doldurun
Kimlik fotokopisi
1 adet vesikalık fotoğraf
Banka makbuzunu temin ediniz.
Prim Ödemeleri Ne Kadar Olacak?
25 yıldır çalışan ve emekli maaşı almayı düşünen ev hanımlarına sıklıkla ne kadar sigorta primi ödemeleri gerektiği soruluyor. Bu konuyla ilgili çok fazla bilgi var, dolayısıyla bu soruyu tam ve doğru bir şekilde cevaplamak imkansız. Ancak ev hanımı olarak geçireceğiniz süreye göre sigorta primlerinin miktarı değişecektir. Dolayısıyla bu tutar poliçe süresine ve ödenen prim tutarına göre değişiklik gösterebilmektedir. 2023 yılında belirlenen prim ücret düzeyi toplam asgari ücretin yüzde 32’si olacak. Güncel toplam tutara bakacak olursak ortalama olarak 700 TL ila 12.000 TL arasında dalgalandığını söyleyebiliriz. Sigorta primini kendiniz hesaplamak istiyorsanız sigortalı gün sayısına dikkat edilmesi gerekir.
Ev hanımlarının emekli aylıklarının hesaplanması, ev hanımlarının ne zaman seçmeli sigortaya kaydolması ve emekli olması gerektiği sürekli olarak tartışılan konulardır. Ödenen sigorta primi miktarı, “Ev hanımı emekli maaşı ne kadar?” sorusunun çözümünde önemli bir kriterdir. Ev hanımlarının emekli maaşı ve yaşı hesaplama yöntemi, ev hanımının sigorta başlangıç tarihi, sigorta süresi, yaşı ve prim tutarına göre değişmektedir. Hatta hiç çalışmayan ev hanımları bile gönüllü sigorta primi ödeyerek emekli olabiliyor. Ancak bu yöntemle emekli olabilmek için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
İsteğe bağlı sigortalı kapsamına girebileceğiniz gün sayısını belirtmeniz gerekir. Çalışmayan ev hanımlarının başvuru tarihinden itibaren 25 yıl süreyle SGK primi ödemesi gerekiyor. Ev hanımlarına yönelik sabit emeklilikte, sabit miktarda sigorta primi ödeseniz dahi 25 yıllık hizmet süresini kısaltamazsınız.
Bir diğer önemli koşul ise 25 yıllık katkı payı süresinin bitiminden sonra en az 58 yaşında olmaktır. Yani ev hanımı 30 yaşında isteğe bağlı sigorta yaptırıp 25 yıl sonra primlerini öderse 55 yaşında artık emekli maaşına hak kazanamayacaktır. Bu nedenle 58 yaşını beklemek zorunda kalacak.
Zorunlu isteğe bağlı sigorta çerçevesinde ev hanımlarına yönelik bazı basit düzenlemeler bulunmaktadır. 25 yıl hizmet verdikten sonra 9.000 gün ikramiye ödemek yerine 15 yıl sonra 61 yaşında veya 5.400 gün ikramiye ödeyerek emekli olabilirsiniz. Kişiler bu iki seçenekten kendilerine uygun olanı tercih edebilirler. Ancak işsiz bir ev hanımının gönüllü sigorta yaptırıp kazançlı bir işe girmesi için hiçbir neden yoktur. İsteğe bağlı sigortaya katılmanın tek şartı, katılım sırasında işsiz olmanızdır.
Örneğin ev hanımı emekli olmadan öncesinde 3,5 yıl sigortalı olarak çalışmışsa, ödemek zorunda olduğu primler 20 yıla (7.200 gün) düşecek. Ev hanımları emekli olduktan sonra da başvuru işlemlerini tamamlayarak emekli maaşlarını alabilecekler.
