Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan düzenlemeler, herkesin ikinci el bir araba satarken güvenli bir ödeme sistemi kullanmasını zorunlu kılmaktadır.
Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ‘Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’ geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu düzenlemelerin kamuoyunun beklentilerini karşılamayı ve otomobil tüccarları ile tüketicilerden gelecek şikayetleri önlemeyi amaçladığı söyleniyor.
“Amaç dolandırıcılığı önlemek”
Amacın halkın otomobil alırken veya satarken karşılaşabileceği dolandırıcılıkların önüne geçmek olduğunu belirten açıklamada, “İkinci el araç satışı yaparken sahte para kullanma olasılığını, nakit ödeme zorluklarını ve satış bedelinin ödenmeme riskini ortadan kaldırmak için güvenli ödeme sistemlerinin kullanılması herkes için zorunludur.” denildi.
Kısmi ödemesi alınan siparişlerde alıcı şikayetlerinin önlenmesi amacıyla sipariş formu oluşturulmasının zorunlu olduğuna dikkat çekilerek, şu hususlara dikkat çekildi:
“Yetkili satıcı bu formu düzenlemeden alıcı kişiden ödeme talep edemez, kapora aldıktan sonra 45 gün içinde aracı alıcıya teslim etmek zorundadır ve taşıt teslimi işlemine 7 gün kalıncaya kadar da satış fiyatının yüzde 10’luk kısmından fazla kapora alamayacaktır. Ayrıca alıcı, siparişle ilgili formun düzenlendiği tarih itibariyle 14 gün içerisinde siparişlerini cezasız olarak iptal etme seçeneğine de sahiptir.
“Distribütör ile yetkili satıcılara getirilen yeni kurallar”
Açıklamada, otomotiv tedarik zincirinde adil bir rekabet ortamının sağlanması ve adil olmayan ticari uygulamaların önlenmesi amacıyla bayi ve yetkili satıcılar için kural ve yükümlülüklerin getirildiği belirtilirken açıklamada, “Bayilerin faaliyetleri haksız ticari uygulama şeklinde kabul ediliyor ve yetkili satıcılarla ilgili olarak uyulması gereken kurallar var.” ifadeleri kullanıldı.
Bu nedenle bayi, fatura tarihinden sonra artık araç fiyatını artıramayacak ve aracı yetkili satıcıya teslim etmek için 15 gün süreye sahip olacaktır. Yetkili satıcılar, alıcının vergi ve KDV ödediği araçların fiyatını artıramaz ve aracı 15 gün içinde alıcı kişiye teslim etmekle yükümlüdür.
Yetki belgesinde ise iş yeri açma ve aynı zamanda çalışma ruhsatına sahip olunması koşulu da aranmayacak.
Açıklamada şunlara dikkat çekiliyor:
“İkinci el motorlu taşıt işletme ruhsatı verilmesinin önündeki engellerin kaldırılması ve işletmelerin ruhsatsız faaliyet göstermesinin engellenmesi amacıyla, ruhsat şartlarından işyeri açma ve çalışma izni sahibi olma şartı kaldırıldı. Bunun sonucunda şirketler diğer tüm şartlara uyulduğu halde lisans zorunluluğu nedeniyle yetki belgesi alamadılar. Mağdur olduğu şikâyet reddedildi. Ancak ikinci el motorlu taşıt işinde faaliyet gösteren şirketlerin ruhsat kanunu kapsamında işyeri açma ve çalışma izni başvurusu yapma zorunluluğu devam ediyor.”
Yetki belgesi şartları arasında lise diplomasına sahip olma şartının devam ettiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Yönetmeliğin yürürlüğe girmiş olduğu tarih itibarıyla lise diplomasına sahip olma şartı bulunmamaktadır. Vergi dairesi veya meslek dairesine kayıtlı firmalar için 1 Mart 2025 tarihine kadar yetki belgesi başvurusunda bulunurken sektörün en önemli ihtiyaçlarından biri Ticaret Bakanlığı tarafından çözüldü.”
Açıklamada, elektronik ortamda ihalelerin güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanmasının, ihale koşullarının bildirilmesi ve ihale platformunda satışa sunulan araçlara ilişkin detaylı bilgi gibi asgari kuralların, Teklif fiyatının belirlenmesinde adil rekabet kurallarına uyulması ve ihale platformu işletmecisi ile satıcının doğrudan veya dolaylı olarak ihaleye katılamamasını sağlayacak şekilde belirlenmiştir.
İnternette değerlendirmeye ilişkin ön kuralların da belirlendiği görüldü. Aracın internet üzerinden gerçekleştirilen ön değerlendirmesinde uyma zorunluluğu gerekli olan kuralların belirlendiği belirtilirken, şu hususlara dikkat çekildi:
“Araçlarını satmak isteyen vatandaşlarımızı yanıltabilecek tekliflerin önüne geçilmesi ve ön değerlendirme yapan firmalar arasında rekabete aykırı uygulamaların önlenmesi için elektronik ortamda gerçekleştirilen ön ekspertizlerde araç sahibine verilen ilk fiyat ile son fiyat arasındaki fark belirlenmektedir. Bu yüzde 5’i geçmemeli ve teklif en az 24 saat içinde kabul edilmelidir. Geçerli ve fiziki muayenesi yapılmış bir araç için aynı gün içerisinde nihai teklifin verilmesi konusunda düzenleme yapılmıştır.”
Öte yandan yetkili satıcıların yükümlülükleri, siparişe satış, ihale platformları ve ön değerlendirmeye ilişkin düzenlemeler 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Ödeme sistemlerine ilişkin değişiklikler şirketler açısından yürürlüğe girerse, diğer gerçek ya da tüzel kişiler için bir ay sonra yürürlüğe girecek.
